There is no planet B!
Deze slogan klinkt vaak als het gaat om klimaatverandering. Ik waardeer de woordspeling en voel 110% de urgentie voor drastisch ingrijpen op het gebied van energie en uitstoot. Alleen klopt die slogan eigenlijk niet. Want het is niet de planeet die gered moet worden, maar ‘slechts’ de mensheid. Moeder Aarde redt zich prima zonder ons, waarschijnlijk zelfs beter… Alleen Mensheid B is er echt niet!

Ik voel soms iets vergelijkbaars bij de noodsignalen over muziekonderwijs. ‘Muziek verdwijnt als we niks doen!’ Ook hierbij sta ik 110% achter de boodschap; muziek in onderwijs en opvoeding is superbelangrijk. Maar we moeten ons realiseren dat Planet M niet in gevaar is. Muziek zal er altijd zijn, in welke vorm, via welk medium, op welke plek dan ook. Kijk en luister maar om je heen.

Nu hoor ik je denken: ‘Maar het muziekonderwijs dan, dat staat toch onder druk?’ Nou, daar moeten we inderdaad wel degelijk aandacht aan besteden, over nadenken en beleid op maken. Alleen vind ik het ‘why’ veel uitmaken. Er is vooral muziekeducatie nodig OMDAT er muziek is en niet in de eerste plaats ZODAT er muziek is. Persoonlijk vind ik dat een geruststellende gedachte; muziek zal er altijd voor ons zijn. Suzan Lutke heeft er het prachtige boek Wat als de muziek er al is? over geschreven.

Dit perspectief betekent wat mij betreft dat we het muziekonderwijs zullen moeten aanpassen aan de veranderende rol en positie die muziek in de wereld heeft. En dat we niet per se moeten vasthouden aan oude structuren. Kinderen komen op jongere leeftijd met veel meer en veel diversere muziek in aanraking dan vroeger. Games, sociale media zoals YouTube en TikTok, maar ook streamingdiensten als Spotify hebben het muzikale landschap drastisch veranderd. En ook didactisch is Planet M niet meer wie ze vroeger was. Er zijn online cursussen en lesmethodes, kinderen leren zichzelf en elkaar instrumenten bespelen via YouTube of bijten zich vast in een cup song challenge die viral gaat. Het is een valkuil om te denken dat dat soort dingen alleen maar oppervlakkig en moderne gekkigheid zijn. Kritisch denken en kwaliteitsbewaking zijn uiteraard belangrijk, maar ‘zo doen we dat nu eenmaal’ is niet genoeg reden om het zo te blijven doen.

Mensen zijn en blijven muzikale wezens, dus Planet M draait wel door. Laten we zorgen dat wij er niet afvallen.

Over de auteur:
Jeroen Schipper is muziekdocent en liedjesmaker. Ook staat hij regelmatig op het podium met zijn theaterconcerten voor kinderen en is hij lid en mede-oprichter van het collectief Bodypercussie.nl. Onlangs verscheen hun boek Bodypercussie – Grooven met groepen (uitgeverij SWP).

Afbeelding wereldbol: kjpargeter on Freepik