Het is overal: bodypercussie. Het komt onder andere voor als cultuuruiting, dansvorm, didactisch middel en binnen muziektherapie. Je zou er een boek over kunnen schrijven. Sterker nog, dat hebben de mensen van Bodypercussie.nl zojuist gedaan. Jeroen Schipper (een van de auteurs) bespreekt hieronder vijf redenen waarom bodypercussie waardevol en bruikbaar kan zijn in jouw muzieklessen.

1. Laagdrempelig

Het is een beetje een open deur, maar je lichaam heb je altijd bij je. Daarnaast zijn de basisklanken van bodypercussie (klappen, stampen, op borst en benen trommelen) voor de meeste mensen eenvoudig te spelen. Voor wie zich er verder in verdiept zijn de (klank)mogelijkheden veel uitgebreider, maar met deze basics kom je al een eind. Denk bijvoorbeeld aan ritmes en klanken voor- en naspelen of doorgeven in de kring. Ritme voelt voor veel mensen sociaal veiliger dan bijvoorbeeld zingen. Leerlingen zullen dus met bodypercussie eerder iets solo durven doen of iets willen improviseren.

2. Sociaal

Bodypercussie is bij uitstek een groepsactiviteit, die kan zorgen voor sociale verbinding en identiteitsvorming. Denk bijvoorbeeld aan de haka uit de Maori-cultuur. Het synchroon ritmes spelen en bewegen geeft een unieke kick en een sterk gevoel van saamhorigheid. Kringactiviteiten zoals hierboven beschreven vragen om contact leggen en bevorderen het bewustzijn van onderlinge afhankelijkheid in een groep.

3. Inclusief

Bodypercussie is inclusief op verschillende manieren. Ten eerste: iedereen kan meedoen. Ook omdat er makkelijk naar niveau te differentiëren is. Maar bodypercussie activeert daarnaast verschillende hersengebieden tegelijkertijd. Het doet een beroep op muzikaliteit, geheugen, motoriek en interactie, en vaak ook op creativiteit en taal. De derde uitleg van ‘inclusief’ is dat bodypercussie ‘van niemand’ en dus van iedereen is. Het gaat dwars door culturele, religieuze, sociale en geografische barrières heen. Er bestaan meerdere internationale bodypercussiefestivals waarbij mensen uit alle windstreken en van alle achtergronden probleemloos samensmelten bij het beoefenen van bodypercussie.

4. Embodied leren

Er wordt wel gezegd: bij bodypercussie voel je wat je speelt en zie je wat je hoort. Via bodypercussie ervaren leerlingen muzikale kenmerken als maat, ritme, vorm en melodie op een actieve en fysieke manier. Hierdoor wordt leerinhoud intensiever beleefd en blijft daardoor makkelijker hangen. Dit sluit onder andere aan bij de het gedachtengoed van muziekpedagoog Émile Jaques-Dalcroze die zijn studenten muzikale leerinhoud in bredere zin liet ervaren vanuit beweging.

5. Creatief

Puls en ritme zijn voor veel leerlingen bekend terrein. In combinatie met de vertrouwdheid met het muziekinstrument (het eigen lichaam) zorgt dit ervoor dat er vrij eenvoudig ruimte kan ontstaan voor eigen creatieve inbreng. Op kleine schaal, door bijvoorbeeld een zelf bedacht ritme terug te klappen na een vraagritme van de leerkracht, maar ook in uitgebreidere creatieve werkvormen. Leer de groep bijvoorbeeld een eenvoudig refrein-ritme aan en laat ze vervolgens in kleine groepjes couplet-ritmes ontwerpen die in een uiteindelijke uitvoering worden afgewisseld met het gezamenlijke refrein. Of laat de groep in een doorgaande puls stappen terwijl individuele leerlingen er korte ritmes overheen improviseren.

Over de auteur:
Jeroen Schipper is bekend van zijn liedjes, maar is ook lid en mede-oprichter van het collectief Bodypercussie.nl. Hun boek Bodypercussie – Grooven met groepen (uitgeverij SWP) staat vol met energizers, ritmes en werkvormen op het gebied van bodypercussie, voor iedereen die met groepen en muziek werkt.